Geplaatst op 19-11-2021
'Niet de arts, maar het lichaam geneest de ziekte.' - Hippocrates
Vorige week trof ik iemand die mij vertelde dat, hoewel het best goed ging, op gezondheidsvlak zijn artrose in het najaar altijd erger werd en dat hij misschien toch maar weer een spuit ging halen. De pijn was bijna onverdraaglijk. Als ik dat hoor dan gaat er van alles door me heen. Ik bied natuurlijk altijd even aan om mee te kijken naar de klachten en hoe dit met voeding te verbeteren is. Dan merk ik dat het er zo diep ingebakken zit dat artrose onomkeerbaar is. Het valt stil. Beetje gemompel en we wensen elkaar een fijn weekend.
Vanuit de orthomoleculaire geneeskunde en mijn ambitie en om deze kennis de wereld in te helpen vond ik dit een goeie aanleiding hier eens een artikel aan te wijden.
Artrose is slijtage en uitdroging van het kraakbeen. Artrose komt voor bij ongeveer 1 op de 6 personen. Veel voorkomende plekken zijn de knie, heup, tenen en vingers. Bij artrose verdwijnt het kraakbeen tussen de gewrichten waardoor de gewrichten over elkaar heen gaan schuren. Dit kan erg pijnlijk zijn. Niet door dat het kraakbeen pijn doet, die hebben geen zenuwen, maar omdat bij dit proces ontstekingen in de gewrichten ontstaan. Meestal zijn de klachten in periodes erger, vooral bij bepaalde bewegingen zoals traplopen. Het vlamt af en toe op en kan een poos later weer verminderen. Wanneer er ontstekingen en zwellingen ontstaan noemen we het vaak artritis. (Reumatoïde artritis is iets anders, dit is een auto-immuunaandoening.)
Gebruikelijk wordt artrose behandeld met pijnstillers of corticosteroïden injecties. Het nadeel van deze medicatie is dat ze pijn (het symptoom) tijdelijk wegnemen, maar op de lange termijn zorgen voor nare bijwerkingen. De bijwerkingen van corticosteroïden zijn dat ze je immuunsysteem ernstig verstoren. Pijnmedicatie zoals Ibuprofen kunnen zorgen voor maag en darmbloedingen, bovendien is er steeds meer bewijs dat deze middelen artrose op langere termijn juist verergeren. En uiteraard doen ze helemaal niets aan de oorzaak: een verstoring van de homeostase van het lichaam met slijtage en ontstekingen tot gevolg.
Kraakbeen is bindweefsel. Het bestaat uit cellen, tussenruimte en vezels. Die vezels zijn opgebouwd uit aminozuren samen met verschillende vitaminen en mineralen. De stevigheid van collageen- en elastinevezels wordt mede bepaald door de hoeveelheid vitamine C. In een van mijn vorige artikelen kun je lezen over de opbouw van bindweefsel en 'Waarom gebrek aan vitamine C blessuregevoeligheid vergroot'.
Je kunt kraakbeen zien als een soort schokdempers tussen de gewrichten. Een glad oppervlak met een vochtig laagje er omheen waardoor botten makkelijk over elkaar glijden. Aangezien kraakbeen behoorlijke klappen moeten kunnen opvangen als we bijvoorbeeld rennen of springen zijn ze erg veerkrachtig. Kraakbeen bevat om die reden veel water. Dit water wordt gebonden aan proteoglycanen. Dit zijn een soort sponzen die water opzuigen. Onder druk wordt dit water weer naar buiten geduwd.
Weg is weg. Zo wordt het regulier benaderd. Echter wanneer kraakbeen gedeeltelijk is afgesleten kan het gewoon regenereren. Wanneer er nog levende cellen aanwezig zijn kunnen deze zich toch nog vermeerderen? Waarom niet? Ze hebben echter wel de juiste grondstoffen en omstandigheden nodig om te groeien. Stel je wilt een huis bouwen en je hebt de juiste grondstoffen, zou je dan evenveel hiervan nodig hebben als bij onderhoud van een huis of zou je méér nodig hebben?
Voor de opbouw en het behoud van kraakbeen is het dus van belang dat je de juiste voedingsstoffen binnen krijgt. Voldoende eiwitten, mineralen, vitamines en water. Zonder deze dingen gaat het dus al niet lukken. Dan is het ook wel van belang dat je deze stoffen kan verteren en opnemen.
Een belangrijk en onmisbaar stofje dat ik nu uit wil lichten bij het regenereren van kraakbeen is kiezelzuur of silicium. Silicium is nodig voor de opbouw van haar, huid, nagels, botten, pezen, vaatwanden en kraakbeen. Silicium is een mineraal en kunnen we niet zelf aanmaken. We moeten het dus binnenkrijgen via onze voeding. Silicium wordt vaak het haarmineraal genoemd. Een silicium tekort kun je merken aan broze nagels die snel breken, dof en futloos haar en een droge rimpelige huid. Kun je nagaan, als dit is wat je uiterlijk merkt wat er innerlijk dan misschien wel gaande is?
Heermoes is een kruid hoog in kiezelzuur. Het wordt veel gezien als onkruid, maar fytotherapeuten weten dat Heermoes een heel veelzijdige plant is en medicinaal kan worden ingezet. Het helpt elastische weefsels te verstevigen en soepel te houden, zoals die van de aorta- en vaatwand. De flavonoïden werken aderversterkend en heermoes remt het verouderingsproces en vermindert het risico op aderverkalking. Heermoes heeft ook een positief effect op de bloedcirculatie. Ook helpt Kiezelzuur het tegengaan van vetafzettingen in de aderen. Silicium kun je ook in supplement kopen. Kies dan voor een vloeibare vorm. Wat een mooie combinatie is voor de opbouw en versterking van bindweefsels is silicium samen met MSM, glucosamine en chondroïtine.
Naast gezonde voeding is dus ook een optimale spijsvertering van belang bij opbouw en behoud van kraakbeen. Aan de andere kant gaat het niet alleen om wat je wel eet, het gaat er ook om wat je niet eet.
Als je een ontsteking wilt voorkomen of afremmen is het van belang de ontstekingsbevorderende voeding laten staan. Wat zijn dit vooral? Ten eerste zijn dit alle producten met linolzuur of omega 6. Een beetje is natuurlijk prima. We hebben het soms nodig. Een ontsteking moet goed kunnen vlammen om daarna weer netjes uitgedoofd te worden. Dit uitdoven gebeurt door omega 3, visolie. Het probleem zit het niet in de omega 6 zelf, maar in de verhouding tussen omega 3 en omega 6. Doorgaans krijgen mensen veel te weinig visolie binnen maar, vooral veel te veel omega 6. Hierdoor doven ontstekingen niet meer uit.
Beperk bij artrose dus voedingsmiddelen met een hoog gehalte aan linolzuur. Linolzuur zit in hoge hoeveelheden in plantaardige oliën. Met uitzondering van olijfolie is het noodzakelijk alle olie uit plantaardige bron uit het keukenkastje te halen (en weg te gooien). Nooit meer kopen. Deze oliën zijn ontstekingsbevorderend en oxideren als een gek in je lichaam (inbegrepen je vaten).
Ineke Eebes
Orthomoleculair specialist bij depressie en burn-out.
Disclaimer: Twijfel je over de juiste dosering en het juiste gebruik van heermoes, raadpleeg een specialist. Deze columns zijn niet ter vervanging van medisch advies. Raadpleeg bij klachten altijd uw arts.
