Geplaatst op 01-10-2021
"When life gives us lemons, we make vitamin C!"
Krijg je snel blauwe plekken of heb je wel eens bloedend tandvlees? Zwikken je enkels gauw of scheuren je banden makkelijk? Dan is er een grote kans dat je gebrek hebt aan een onderschat maar essentieel stofje. Een stofje dat steeds minder van nature voorkomt in ons voedsel. Een stofje dat wij zelf niet aanmaken (en cavia's ook niet). Een stofje dat per se nodig is voor de aanmaak van stevig en flexibel bindweefsel. Tijd voor een beetje extra aandacht voor mijn persoonlijke favoriet: vitamine C.
Bindweefsel zit in ons hele lichaam. Het vult als het ware de 'gaten' tussen cellen op. Bindweefsel is er in vaste vorm en vloeibare vorm. Het verbindt de organen, gewrichten en spieren die door ons hele lichaam lopen. Bindweefsel verbindt, ondersteunt en beschermt onze organen. Het moet dus wel stevig zijn. Bindweefsel zorgt er ook voor dat beweging mogelijk is. Het is dus soepel. Collageenvezels zorgen voor de stevigheid van je weefsel zodat deze goed belast kan worden. De elastine vezels zorgen voor elasticiteit.
Voor bindweefsel hebben we, net als voor alle bouwsels, grondstoffen nodig. De grondstoffen voor collageen en elastine zijn aminozuren. Met alleen eiwitten ben je er nog niet. Er zijn meer factoren nodig die voor de juiste structuur zorgen. Een van die factoren is vitamine C. Deze speelt een cruciale rol bij een goede en stevige aanhechting van de vezels onderling. Dit wil ik graag uitleggen aan de hand van een vergelijking.
Denk aan een huis. Deze is opgebouwd uit bakstenen. Deze worden aan elkaar verbonden met cement. Het cement moet zorgen dat de bakstenen aan elkaar blijven zitten. Wanneer je het cementpoeder los tussen de stenen legt dan ben je er nog niet. Het is wel hard en stevig, maar het blijft niet aan elkaar zitten. Kun je hier een stevig huis mee bouwen? Nee, dit wordt geen stevig huis. Bij een beetje wind of een stevig feest stort het in. Wat mist er in dit verhaal?
Water. Cement heeft water nodig om een verandering van vorm te ondergaan. Door deze transformatie krijgt het een andere kwaliteit, het gaat plakken. Hierdoor ontstaat er ineens een stevig huis dat wat kan hebben. Zonder water kun je dus nog zoveel bakstenen op elkaar leggen, maar het wordt niks. Een beetje water zal ook een beetje stevigheid geven, maar op den duur stort het in.
Terug naar het lichaam. De bakstenen zijn nu de aminozuren die samen de collageenvezels vormen. De grofstoffelijke basis van bindweefsel. Om een stevige structuur te creëren moeten er bruggen (cement) tussen de vezels gevormd worden. Deze bruggen houden de boel bij elkaar. Om die bruggen te vormen moeten een aantal aminozuren een verandering ondergaan (gaan plakken). Dit gebeurt onder invloed van vitamine C. Vitamine C is voor bindweefsel, wat water is voor cement.
Bij een gebrek aan Vitamine C worden er zwakkere bruggen gemaakt (cement met weinig water) en krijg je een slapper, tweederangs bindweefsel. Dit type bindweefsel is gevoelig voor blessures. Je kunt dit merken aan een trage wondheling, snel zwikkende enkels, scheurende banden, blauwe plekken, bloedend tandvlees of tanden die los gaan zitten en uiteindelijk zelfs uitvallen. Bij een ernstig tekort kan het bindweefsel zelfs scheuren. Een goed voorbeeld hiervan is scheurbuik. Dit kwam vroeger vaak voor op schepen die lange zeereizen maakten in de tijd dat men geen groenten en fruit kon conserveren.
Vitamine C, een belangrijk goedje dus!
Mensen kunnen zelf geen vitamine C aanmaken (lang verhaal). Het moet dus uit onze voeding komen. Besef wel dat als je vitamine C uit groenten en fruit wil halen, dat deze al lang niet meer zulke hoge hoeveelheden bevatten als een aantal decennia geleden. Dit komt door de uitputting van onze landbouwgronden, gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en doordat veel voedsel in kassen wordt gekweekt. Voor optimale groei hebben onze voedingsmiddelen ook voeding nodig. Gezonde grond, water, zuurstof en zonlicht. Zorg dus in ieder geval dat je seizoensgebonden en biologisch eet (geen plofsinaasappelen).
Besef óók: vitamine C heeft heel véél functies. Sommige functies zijn urgenter dan het aanmaken van bindweefsel. Wanneer het lichaam vitamine C nodig heeft voor andere functies kan het dus zijn dat er alsnog niets meer overblijft voor stevig bindweefsel.
Wat hierin een rol speelt is onder meer:
| Leeftijd |
Op hogere leeftijd is de afbraak van bindweefsel groter dan de opbouw. Dat vraagt dus ook meer grondstoffen en dus meer co-factoren. |
| Allergieën |
Bijvoorbeeld hooikoorts. Vitamine C is een krachtig anthihistaminicum. Als je in de zomer flink hooikoorts hebt, zal er weinig vitamine C overblijven voor het aanmaken van collageen. |
| Roken |
Rokers hebben een verhoogde behoefte aan vitamine C. Bij roken komen er toxische stoffen vrij. Dit vergt vitamine C voor de afbraak. Hetzelfde geldt voor alcohol. |
| Infecties |
Vitamine C speelt een belangrijke rol bij een goeie werking van het immuunsysteem. Bij tekorten word je gevoeliger voor infecties, en bij een infectie heb je verhoogde behoefte aan vitamine C. |
De sinaasappel mag dan bekend staan om de vitamientjes, waaronder C, er zijn fruitsoorten die veel meer bevatten. Acerola bijvoorbeeld, bevat wel 1700 (!) milligram per 100 gram en de guave maar liefst 220 milligram per 100 gram. Andere fruitsoorten die veel vitamine C bevatten zijn de zwarte bes, kiwi, aardbei en de papaja. Groenten met veel vitamine C zijn boerenkool, spruitjes, paprika, tuinbonen, broccoli en groene kool. Groenten die we de komende winter weer veel gaan eten toch?
Ascorbinezuur is een goedkope en veel gebruikte vorm van vitamine C. Goed opneembaar. Echter, niet iedereen kan deze vorm verdragen. In geval van beschadigd bindweefsel kies je het best voor een vitamine C met bioflavonoïden. Deze flavonoïden beschermen je bindweefsel en zorgen voor een goeie opname. Een andere optie is een ontzuurde vorm zoals natriumascorbaat of Esther-C.
Ineke Eebes
Orthomoleculair specialist bij depressie en burn-out
Mijn adviezen en inzichten zijn niet ter vervanging van een medisch specialist. Bij acute aandoeningen raadpleeg altijd een arts. Voor juiste doseringen, raadpleeg een orthomoleculair therapeut.
